WITOLD LUTOSŁAWSKI
Jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów i najważniejszych postaci muzyki polskiej XX wieku; kompozytor, pianista i dyrygent urodzony 25 stycznia 1913 roku w Warszawie, zmarł tamże 7 lutego 1994 roku. Studiował w warszawskim konserwatorium – fortepian u Jerzego Lefelda i kompozycję u Witolda Maliszewskiego. Za swój debiut kompozytorski uznał Wariacje symfoniczne (1938), wykonane w marcu 1939 roku pod batutą Grzegorza Fitelberga. W czasie okupacji występował jako pianista, m.in. w duecie z Andrzejem Panufnikiem. Po wojnie angażował się w prace Związku Kompozytorów Polskich, był jednym z organizatorów Warszawskiej Jesieni. W latach 60. uczestniczył w kursach muzycznych w Aarhus, Darlington, Sztokholmie i Tanglewood; później już tylko sporadycznie występował z wykładami na temat własnej twórczości. Od 1963 roku aż do śmierci prowadził działalność dyrygencką, występując w wielu krajach Europy i Ameryki Północnej. Był wielokrotnym zdobywcą I lokaty na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, nagrody Związku Kompozytorów Polskich, nagrody im. S. Kusewickiego; w 1994 roku został uhonorowany najwyższym polskim odznaczeniem, Orderem Orła Białego. Młodzieńcze dzieła Lutosławskiego pozostają jeszcze pod wpływem francuskiego impresjonizmu, pierwsza powojenna dekada upływa zaś pod znakiem wpływów rodzimego folkloru. Dziełem przełomowym stała się Muzyka żałobna (1954–1958), w której kompozytor zaproponował nowe spojrzenie na sferę harmoniczną – operowanie pełnym dwunastodźwiękiem o zredukowanej liczbie interwałów. W latach 60. i 70. Lutosławski eksploruje szereg nowatorskich rozwiązań technicznych (jak aleatoryzm kontrolowany) oraz konstrukcyjnych (forma dwuczęściowa z następstwem części wstępnej i segmentu głównego czy forma łańcuchowa). Późne jego dzieła stanowią syntezę wypracowanych wcześniej technik, wykazują przy tym pewne uproszczenie środków harmonicznych oraz wzrost znaczenia melodii.